2019

Fabryki tożsamości? Muzea i edukacja historyczna w Polsce

Klaus Zernack Colloquium w roku akademickim 2019/2020 poświęcone będzie polskim muzeom historycznym i prowadzonej w nich edukacji historycznej. W Polsce w ciągu ostatnich dziesięciu lat powstało wiele nowych muzeów, które odgrywają ważną rolę w kształtowaniu się tożsamości polskiego społeczeństwa i postrzeganiu przez niego jego własnej historii. Obok tworzenia od podstaw nowych muzeów podejmowano jednocześnie próby radykalnego zreformowania instytucji już istniejących. Muzea stały się poligonem doświadczalnym różnych koncepcji ideowych i wystawienniczych: muzea-świątynie zastąpiły muzea-parki rozrywki, wzrosła rola multimediów jako środków przekazywania wiedzy. Obok tzw. muzeów narracyjnych powstały również takie, które umieściły autentyczne obiekty i ich historie w centrum uwagi. Próbowano zrealizować w praktyce koncepcję muzeum krytycznego, a obok wielkich narracji narodowych, do głosu dopuszczono historie mniejszości.  

Chociaż zadaniem muzeów historycznych jest opowiadanie o przeszłości, to jako instytucje tworzone w teraźniejszości, są one mocno w niej zakorzenione. Prezentowana w nich historia i sposób jej opowiadania są sumą aktualnego stanu wiedzy, obowiązujących trendów i teorii, dostępnych technologii, ale również politycznych i ideowych preferencji ich twórców i fundatorów. Muzea są z jednej strony wyrazem kultury historycznej, a jako instytucje państwowe, utrzymywane ze środków publicznych, mogą stać się barometrem polityki historycznej. Z drugiej strony muzea stanowią nie tylko odbicie treści publicznych debat, ale również aktywnie na nie wpływają.

Celem cyklu wykładów Klaus Zernack Kolloquium w 2019 roku jest przyjrzenie się polskim muzeom historycznym i prowadzonej w niej edukacji muzealnej w kontekście międzynarodowym. Chcielibyśmy wspólnie zastanowić się nad rolą muzeów w kształtowaniu społecznego obrazu przeszłości, nad ich obecnymi problemami, wyzwaniami i przyszłością.