15 czerwca 2024 r. Polska Akademia Umiejętności (PAU) z siedzibą w Krakowie wręczy nagrodę za najlepszy podręcznik szkolny do nauki historii serii „Europa. Nasza historia / Europa – Unsere Geschichte” (t. 1-4, Warszawa-Wiesbaden 2016-2020), który powstał we współpracy polsko-niemieckiej.
Czterotomowy podręcznik, który ukazał się w identycznej wersji w języku niemieckim i polskim, przedstawia historię Europy i jej powiązania z historią globalną oraz ukazuje wielorakie interakcje między społeczeństwami europejskimi. Podręcznik, wydany przez Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne (WSiP) oraz Eduversum, przeznaczony jest do zgodnego z podstawą programową wykorzystania na lekcjach historii w klasach 5-8 szkoły podstawowej w Polsce oraz na poziomie gimnazjalnym w Niemczech. Jest to drugi po niemiecko-francuskim podręcznik do historii Europy, który powstał w ramach międzynarodowej współpracy przedstawiając historię Europy w szerszym kontekście historii powszechnej.
Podręcznik jest efektem wieloletniego dialogu polskich i niemieckich ekspertów w ramach powołanej w 1972 r. Wspólnej Komisji Podręcznikowej Historyków i Geografów. Pomysł wspólnego opracowania podręcznika, który mógłby być wykorzystywany zarówno w polskich jak i niemieckich szkołach, dojrzewał przez lata i został podjęty w 2007 r. przez ministrów spraw zagranicznych Polski Radosława Sikorskiego oraz RFN Franka Waltera Steinmeiera. Z ich inicjatywy rządy obu państw zgodziły się w 2008 roku na stworzenie podstaw organizacyjnych i finansowych dla realizacji tego projektu. Ówczesnym współprzewodniczącym wspólnej Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej (Robertowi Trabie i Michaelowi G. Müllerowi) powierzono opracowanie naukowe podstaw projektu, a także stworzenie Rady Ekspertów. Zadanie koordynacji prac naukowych projektu powierzono Instytutowi Międzynarodowych Badań Podręcznikowych im. Georga Eckerta w Brunszwiku (obecnie Instytut Leibniza dla Mediów Edukacyjnych) i Centrum im. Willy'ego Brandta we Wrocławiu, a od 2012 r. Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie (CBH PAN). Powołano też Radę Zarządzającą projektu w celu interakcji między politycznymi i naukowymi podmiotami projektu, w której reprezentowane były ministerstwa obu krajów zaangażowane w realizację projektu, w tym również Stała Konferencja Ministrów Edukacji i Spraw Kultury (KMK) w RFN, a także przedstawiciele Rady Ekspertów.
Do 2010 r. eksperci opracowali szczegółowe polecenia dotyczące treści czterech planowanych tomów podręcznika. Na tej podstawie do działania przystąpiły zespoły autorów oraz redaktorzy obu wydawnictw. Naukowcy i dydaktycy z Rady Ekspertów i instytutów koordynujących projekt intensywnie brali udział w pracach, pisząc recenzji i dokonując korekty projektów tekstów. Pierwszy tom został dopuszczony do użytku szkolnego w obu krajach i zaprezentowany w Berlinie w 2016 r. Drugi tom opublikowano w 2017 r., a trzeci w 2019 r. W 2020 r. ukazał się czwarty i ostatni tom. Nie został on jednak początkowo dopuszczony do użytku szkolnego w Polsce, ani zaprezentowany publicznie.
Mimo to wspólna Polsko-Niemiecka Komisja Podręcznikowa, Berlińskie Centrum Badań Historycznych (Igor Kąkolewski, Dominik Pick) oraz Instytut Mediów Edukacyjnych im. Leibniza w Brunszwiku (Eckhardt Fuchs, Marcin Wiatr, a we wcześniejszej fazie projektu Simone Lässig, Thomas Strobel), którzy pracowali nad redakcją tekstów, kontynuują nadal nieprzerwanie prace nad upowszechnieniem serii podręcznikowej w Polsce i Niemczech.
Dzięki rozmowom między obecnymi współprzewodniczącymi Wspólnej Komisji Podręcznikowej (Violettą Julkowską i Hansem-Jürgenem Bömelburgiem) podjętymi z Ministerstwem Edukacji Narodowej w Warszawie, wznowiono polską procedurę dopuszczenia do użytku szkolnego w Polsce ostatniego tomu serii podręcznikowej. Ponadto powołana w 2008 r. Rada Zarządzająca ma szanse powrócić do pierwotnego składu, aby przedyskutować uzupełnienia, które stały się konieczne po czteroletniej przerwie, a także przygotować publiczną uroczystość formalnego zakończenia całego polsko-niemieckiego projektu.
Z nagrody przyznanej przez Polską Akademię Umiejętności mogą być dumni wszyscy zaangażowani w ten projekt – autorzy czterech tomów podręczników, dwa wydawnictwa, które podjęły ryzyko realizacji tego bilateralnego projektu, dwa instytuty koordynujące projekt, Wspólna Polsko-Niemiecka Komisja Podręcznikowa, a także wciąż odpowiedzialni za sfinalizowanie projektu członkowie Rady Ekspertów i Rady Zarządzającej.
