Die Krux mit der nigra crux [Utrapienie z nigra crux]
Asymetryczny i konfliktowy polsko-niemiecki dyskurs na temat Zakonu Krzyżackiego
Dyskusja w nawiązaniu do wystawy w Malborku
dr hab. Janusz Trupinda - muzealnik, historyk, menadżer kultury. Od 2018 r. dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku. Autor i współautor ponad stu publikacji naukowych i popularno-naukowych, w tym pięciu książek. Podstawowym obszarem badawczym jest historia wieków średnich, a szczególnie dzieje zakonu krzyżackiego.
dr hab. Igor Kąkolewski, prof. UWM – historyk epoki nowożytnej, muzealnik, wicedyrektor, a następnie (od 2018 r.) dyrektor Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię Polski i Europy XVI-XVIII w., historię Żydów polskich i niemieckich we wczesnej epoce nowożytnej i XX w., badania kultury pamięci, muzealnictwo i dydaktykę historii.
Polskiej Akademii Nauk, Majakowskiring 47, 13156 Berlin
(Zapraszamy na rejestrację pod adresem info@cbh.pan.pl).
oraz online: https://us06web.zoom.us/webinar/register/WN_vM37iPBHQDG_3_9stdQtoQ
(po rejestracji otrzymają Państwo link do wydarzenia)
„Nigra crux, mala crux. Czarna i biała legenda zakonu krzyżackiego”
Zakon Szpitala NMP Domu Niemieckiego w Jerozolimie to jeden z trzech najważniejszych zakonów rycerskich epoki średniowiecza. Na przestrzeni dziejów stał się także istotną częścią tradycji narodowych Polski, Litwy i Niemiec, a jego dzieje obrosły w szereg mitów, stereotypów interpretacji i reinterpretacji. Zjawisko to miało swoje apogeum w XIX i XX w., kiedy to zgromadzenie odgrywało marginalną już rolę w historii Europy. Rozwijano za to jego narodzoną w średniowieczu czarną i białą legendę. W centrum tych narracji znajdował się Malbork, stolica państwa zakonnego, symbol Zakonu i jego potęgi.
Wystawa jest ostatnią częścią cyklu opowiadającego historię zamku z szerokiej, europejskiej perspektywy i przedstawia wielowątkowo opisane wyżej zjawisko instrumentalnego wykorzystywania historii zakonu krzyżackiego w perspektywie historycznej, antropologicznej, socjologicznej i politycznej. Na ekspozycji znajdzie się ponad sto artefaktów wypożyczonych z licznych instytucji oraz zbiorów prywatnych z Francji, Niemiec, Austrii, Belgii, Litwy i Polski. To pierwsza w historii próba wystawienniczego zmierzenia się z tym zagadnieniem oraz opowiedzenia historii zamku w Malborku z tej właśnie perspektywy.
Nasza opowieść ma także wymiar uniwersalny, pokazujący mechanizmy i skutki wykorzystywania historii do doraźnych celów. Tym samym to wystawa historyczna, ale także bardzo aktualna.