Metaforycznie rozumiane miejsca pamięci – minione wydarzenia, dawne symbole i postaci – są historycznymi fenomenami, które stają się punktami krystalizującymi nasze zbiorowe wyobrażenia o przeszłości. Przez ostatnie ponad ćwierć wieku, za sprawą Pierre’a Nory, w kulturze europejskiej miejsca pamięci rozumiane i badane były głównie na podstawie doświadczeń jednego narodu. Na ile rozumienie obrazów przeszłości zmienia się, gdy spojrzymy na nie z perspektywy historii wzajemnych oddziaływań dwóch sąsiadujących ze sobą od ponad tysiąca lat społeczeństw?
Takie pytanie legło u podstaw polsko-niemieckiego projektu, w którym wzięło udział 117 autorów z sześciu europejskich krajów. W efekcie powstało liczące ponad 5000 stron, w języku polskim i niemieckim, dziewięciotomowe dzieło Polsko-niemieckie miejsca pamięci (Warszawa/Paderborn 2012–2015). Jest to opowieść o Polsce i Niemczech, o wzajemnych relacjach i sposobach ich pamiętania.
Dziś oddajemy w Państwa ręce jego skrócone, internetowe wydanie. Liczymy, że zaprezentowany wybór miejsc pamięci trafi do szerokiego grona czytelników i być może skłoni do sięgnięcia do pełnej, oryginalnej edycji. W efekcie stanie się podstawą debaty nie tylko o historii, lecz również o mechanizmach konstruowania przeszłości w kontekście realnych wydarzeń i nadawania im współczesnych znaczeń w zależności od sytuacji politycznej i społecznej.
Robert Traba
Bezpłatny e-book w formacie pdf, 500 stron
Wydanie e-booka było możliwe dzięki wsparciu
Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej
oraz
Centrum Badań Historycznych
Polskiej Akademii Nauk w Berlinie
