W 2015 roku Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie uzyskało grant w ramach największego w historii Unii Europejskiej programu w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”. Międzynarodowy projekt Unsettling Remembering and Social Cohesion in Transnational Europe, UNREST (Pamięć wnosząca niepokój a spójność społeczna w transnarodowej Europie) realizowany będzie w latach 2016-2019. CBH PAN koordynować będzie część projektu obejmującą analizę pięciu ważnych placówek muzealnych w Europie.
UNREST realizowany będzie wraz z partnerami z czterech krajów: Ruhruniversität w Bochum (Niemcy), Uniwersytet Bath (Wielka Brytania), Uniwersytet Aarhus (Dania), Hiszpański Narodowy Komitet Badań Naukowych, Towarzystwo Teatralne Micomicon (Hiszpania) oraz Ruhrmuseum w Essen (Niemcy).
Celem projektu jest wypracowanie podstaw modelu narracji historycznej opartego na spojrzeniu na historię z różnych punktów widzenia i otwartego na dyskusję i dialog. Model ten, zwany agonistycznym, ma stanowić alternatywę wobec wzorca antagonistycznego, legitymującego jednostronną, narodową interpretację dziejów oraz kosmopolitycznego, zakładającego jednolitą paneuropejską interpretację historii.
Podstawą do badań będą m.in. kategorie stworzone przez belgijską politolożkę Chantal Mouffe, które zostaną przeniesione na grunt badań nad pamięcią historyczną. Wypracowanie tej nowej perspektywy odpowiada dzisiejszemu zapotrzebowaniu na tworzenie kultury pamięci opartej na dyskusji i dialogu oraz pozwalającej na konfrontację różnych doświadczeń i pamięci historycznych poszczególnych narodów.
CBH PAN w Berlinie jest koordynatorem jednego z modułów projektu, który w całości poświęcony jest badaniom nad muzeami pierwszej i drugiej wojny światowej w Europie.
Do analizy wybrane zostały placówki o szczególnym znaczeniu międzynarodowym. Należą do nich:
- Fabryka Emalia Oskara Schindlera, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków/Polska
- Historial de la Grande Guerre, Péronne/Francja,
- Muzeum Kobarid, Kobarid/Słowenia,
- Niemiecko-Rosyjskie Muzeum Berlin-Karlshorst, Berlin/Niemcy,
- Muzeum Historii Wojskowości (Militärhistorisches Museum), Drezno/Niemcy
Zwieńczeniem projektu będą warsztaty z udziałem przedstawicieli analizowanych muzeów oraz ekspertów. Wyniki badań przełożą się na prace w ramach pozostałych modułów projektu, w tym na prace nad przygotowaniem ekspozycji historycznej poświęconej zbrojnym konfliktom XX w. w Europie.
Zapraszamy na stronę UNREST:
oraz do lektury bloga: tutaj
Sprawozdanie końcowe do modułu WP4: ‘War Museums and Agonistic Memory. A Report’ Stefan Berger, Anna Cento Bull, Cristian Cercel, Nina Parish, Malgorzata Quinkenstein, Eleanor Rowley, Zofia Wóycicka Museum Worlds, vol. 6/2018. https://www.berghahnjournals.com/view/journals/museum-worlds/6/1/armw060109.xml
