Polscy migranci w Niemczech 1945-2004. Warsztat metodologiczny. Strategie i problemy badawcze (impreza zamknięta)
7 – 8 listopada 2017 r., Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie.
Po zakończeniu II wojny światowej Republika Federalne Niemiec była krajem, w którym osiedliła się znaczna grupa obywateli Polski. W dotychczasowych badaniach wyodrębniono kilka grup migracyjnych z Polski do RFN: dipisi, wysiedleńcy oraz tzw. późni wysiedleni, emigracja solidarnościowa, emigracja ekonomiczna lat 80tych, emigracja po wejściu Polski do Unii Europejskiej itp. Badania nad polskimi migrantami w Niemczech prowadzili zarówno historycy, antropologowie, jak i socjologowie, por. np. A. Wolff-Powęska, E. Schulz, Być Polskiem w Niemczech, Poznań 2000, Ch. Pallaske, Migrationen aus Polen in die Bundesrepublik Deutschland in den 1980er und 1990er Jahren, Münster 2002, czy też ostatnie ustalenia na temat polskich organizacji w Niemczech, M. Nowosielski, Polskie organizacje w Niemczech. Stan i uwarunkowania, Poznań 2016, natomiast o Polakach w NRD por. np. Przyjaźń nakazana? Stosunki między NRD i Polską w latach 1949–1990, red. Basil Kerski, Andrzej Kotula, Krzysztof Ruchniewicz, Kazimierz Wóycicki, Wrocław 2009.
Dotychczasowe badania wskazują na wyjątkową heterogeniczność polskiej emigracji w Niemczech, jej rozproszenie terytorialne oraz słabość organizacyjną. Cechą charakterystyczną jest także przez długi czas omijanie Niemiec przez polskich intelektualistów, czy pisarzy wybierających życie na emigracji (pewien wyjątek stanowi tu środowisko Radia Wolna Europa czy część emigracji 1968 r.). Traktując powyższe uwagi jako punkt wyjścia chcielibyśmy w trakcie warsztatu zastanowić się nad metodologią badań polskiej emigracji w Niemczech, ze szczególnym uwzględnieniem konkretnych wynikających z praktyki problemów badawczych. Do udziału zapraszamy historyków, socjologów, antropologów, jak i przedstawicieli nauk pokrewnych.
Celem warsztatu będzie zarówno poszukiwanie nowych tematów badawczych, jak i nowatorskich strategii naukowego ich przepracowania. Chcielibyśmy poruszyć m.in. takie kwestie, jak: przebieg procesów akulturacji w społeczeństwie niemieckim, utrzymywaniem więzi ze społeczeństwem kraju pochodzenia, postaw reprezentowanych wobec kraju pochodzenia, języka czy kultury polskiej. Zachęcamy do nadsyłania propozycji referatów na temat instytucji wpływających na kształtowanie się tożsamości migrantów jak np. prasa emigracyjna, kościoły, organizacje polonijne oraz dotyczących otoczenia prawnego i możliwości indywidualnego rozwoju (praca, edukacja, azyl, przyjęcie obywatelstwa etc.). Zapraszamy również osoby chcące zaprezentować aktualne projekty, szczególnie na temat przebiegu procesów migracyjnych w perspektywie historycznej poprzez ukazanie losów emigracyjnych polskich intelektualistów (np. W. Odojewski, T. Nowakowski, W. Wirpsza), „zwykłych” obywateli, działaczy polskich partii politycznych w RFN (np. PPS czy SN), czy też środowisk (np. RWE, berliński „Pogląd”).
Kontakt: dr Dominik Pick, dominik.pick@cbh.pan.pl
