[deutsche Version darunter]
"Renegaci" narodu niemieckiego czy "zdrajcy narodu" polskiego?
Obywatele II RP niemieckiego pochodzenia podczas drugiej wojny światowej
Konferencja odbędzie się 18-19 października w Instytucie Pileckiego (pierwszy dzień) i CBH PAN (drugi dzień) w Berlinie.
Zapis polskich obywateli niemieckiego pochodzenia na tzw. Volkslistę podczas drugiej wojny światowej wyodrębnił w hierarchii społecznej ziem polskich pod okupacją niemiecką uprzywilejowaną grupę wobec Polaków, Żydów, Ukraińców i innych narodów. Badania z ostatnich kilku lat podważyły rozpowszechnioną tezę o absolutnym uprzywilejowaniu tzw. polskich Niemców, wskazując na brak zaufania niemieckiego okupanta wobec tej grupy ludności oraz chęć jej germanizacji i indoktrynacji w duchu narodowo-socjalistycznym. Także w historiografii niemieckiej podważa się coraz częściej tezę o jedności „Volksgemeinschaft”, wskazując np. postawy volksdeutschów wobec Niemców z Rzeszy i Niemców z krajów bałtyckich.
Celem konferencji jest wypracowanie nowej refleksji nt. obywateli II RP niemieckiego pochodzenia w trakcie drugiej wojny światowej, w szczególności pod kątem historii społecznej, a także analiza fenomenu volkslisty na okupowanych ziemiach Polski.
Konferencję współorganizują Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie oraz Instytut Pileckiego w Berlinie i w Warszawie.
Program konferencji można pobrać poniżej.
"Renegaten" der deutschen Nation oder "Verräter der polnischen Nation"?
Deutsche und deutschstämmige Bürger der Zweiten Polnischen Republik während des Zweiten Weltkriegs
Die Konferenz findet am 18.-19. Oktober im Pilecki Institut (erster Tag) und im ZHF PAN (zweiter Tag) in Berlin statt.
Die Einschreibung polnischer Bürger deutscher Herkunft in die sog. Deutsche Volksliste während des Zweiten Weltkriegs stellte eine privilegierte Gruppe in der sozialen Hierarchie der polnischen Gebiete unter deutscher Besatzung gegenüber Polen, Juden, Ukrainern und anderen Nationen dar. Die Forschung der letzten Jahre hat die weit verbreitete These von der absoluten Privilegierung der Polendeutschen in Frage gestellt und auf das Misstrauen der deutschen Besatzer gegenüber dieser Bevölkerungsgruppe und ihr Bestreben, sie zu germanisieren und im nationalsozialistischen Sinne zu indoktrinieren, hingewiesen. Auch in der deutschen Historiographie wird die These des Zusammenhaltens der "Volksgemeinschaft" zunehmend in Frage gestellt, indem z.B. auf die Haltung der Volksdeutschen gegenüber Reichsdeutschen und Deutschbalten hingewiesen wird.
Ziel der Konferenz ist es, neue Überlegungen zu deutschstämmigen Bürgern der Zweiten Polnischen Republik während des Zweiten Weltkriegs insbesondere aus sozialgeschichtlicher Perspektive zu diskutieren, sowie das Phänomen der Deutschen Volksliste in den besetzten polnischen Gebieten zu analysieren.
Die Konferenz wird vom Zentrum für Historische Forschung der Polnischen Akademie der Wissenschaften zusammen mit dem Pilecki Institut in Berlin und Warschau organisiert.
Das Konferenzprogramm kann unten heruntergeladen werden.
Fot. Mariia Sokolova, Marcin Fronia und Jakub K. Sawicki.
