’Renegaci’ narodu niemieckiego czy ‘zdrajcy narodu’ polskiego? Obywatele II RP niemieckiego pochodzenia podczas drugiej wojny światowej
Zapis polskich obywateli niemieckiego pochodzenia na tzw. Volkslistę podczas drugiej wojny światowej wyodrębnił w hierarchii społecznej ziem polskich pod okupacją niemiecką uprzywilejowaną grupę wobec Polaków, Żydów, Ukraińców i innych narodów.Badania z ostatnich kilku lat podważyły rozpowszechnioną tezę o absolutnym uprzywilejowaniu tzw. polskich Niemców, wskazując na brak zaufania niemieckiegookupanta wobec tej grupy ludności oraz chęć jej germanizacji i indoktrynacji w duchunarodowo-socjalistycznym. Także w historiografii niemieckiej podważa się coraz częściejtezę o jedności „Volksgemeinschaft”, wskazując np. postawy volksdeutschów wobecNiemców z Rzeszy i Niemców z krajów bałtyckich.
Celem konferencji jest wypracowanie nowej refleksji nt. obywateli II RP niemieckiego pochodzenia w trakcie drugiej wojny światowej, w szczególności pod kątem historii społecznej, a także analiza fenomenu volkslisty na okupowanych ziemiach Polski.
Konferencja będzie się koncentrować wokół następujących zagadnień:
- Polityka okupanta niemieckiego wobec polskich obywateli niemieckiegopochodzenia na terenie okupowanej Polski
- „Niemcy polscy” oraz Niemiecka Lista Narodowa podczas drugiej wojny światowej oraz jej konsekwencje po 1945r.
- (Samo-)identyfikacja narodowa i (samo-)postrzeganie się obywateli polskich narodowości niemieckiej
- Obywatele II RP niemieckiego pochodzenia i ich stosunek do okupacji i okupantaniemieckiego
- Sprzeciw i opór volksdeutschów wobec okupanta niemieckiego
- Kolaboracja obywateli polskich narodowości niemieckiej
- Konflikty wewnątrz Volksgemeinschaft związane z volksdeutschami
- Relacje volksdeutschów z Żydami i Ukraińcami
- Stosunek volksdeutschów do Polaków i przedwojennego państwa polskiego po 1939 r.
- Holokaust i Volksdeutsche
Prosimy o przesyłanie abstraktów (do 300 słów) oraz krótkich biogramów z listąnajważniejszych publikacji do Michała Turskiego (michal.turski@cbh.pan.pl) do 23 lipca 2023 r. Konferencja naukowa odbędzie się 18-19 października 2023 r. Językami konferencjisą niemiecki i polski. Organizatorzy zapewniają noclegi i zwrot kosztów przejazdu. Konferencję współorganizują Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk wBerlinie oraz Instytut Pileckiego w Berlinie i w Warszawie.
