Realizacja dwóch pierwszych w Unii Europejskiej transnarodowych szkolnych podręczników do nauczania historii, francusko-niemieckiego „Histoire-Geschichte” (2006-2011) oraz polsko-niemieckiego „Europa. Nasza historia / Europa – Unsere Geschichte” (2008-2020) była możliwa dzięki ścisłej współpracy środowisk naukowych i rządów trzech państw UE, które również w innych dziedzinach współpracują w ramach tzw. Trójkąta Weimarskiego. Inne realizowane w Europie i na świecie podręcznikowe projekty bi- lub multilateralne mają głównie charakter materiałów pomocniczych w nauczaniu szkolnym. Jednym z najważniejszych i najbardziej udanych jest „Joint History Project” zrealizowany w latach 1999-2019, obejmujący 13 państw regionu Europy Południowo-Wschodniej. Wszystkie te projekty łączy proces pojednania pomiędzy narodami i państwami, których wzajemne relacje charakteryzuje trudna i dramatyczna przeszłość.
Konferencja „Przeszłość dla przyszłości: Jakiego podręcznika do historii potrzebują Europejczycy w XXI w.?” jest kolejnym spotkaniem historyków-akademików oraz nauczycieli historii w ramach zainicjowanego przez Leibniz-Institut für Bildungsmedien | Georg-Eckert-Institut projektu European Forum for Reconciliation and Cooperation in History and Social Sciences Education, zrzeszającego inicjatywy bi- lub multilateralne, w tym komisje podręcznikowe i komisje historyków, działające na rzecz dialogu podręcznikowego. Paryska konferencja poświęcona będzie podsumowaniu doświadczeń z realizacji wyżej wspomnianych projektów francusko-niemieckiego i polsko-niemieckiego podręcznika do historii a także innych przedsięwzięć zmierzających do opracowania transnarodowych materiałów do nauczania historii. Naszym celem jest zarówno refleksja nad sposobem narracji o historii Europy w podręcznikach transnarodowych, jak i nad efektami ich zastosowania w dydaktyce historii na szkolnym poziomie nauczania w różnych krajach Unii Europejskiej.
Istotne problemy, które poddamy pod dyskusję, to m.in. obszary kulturowe Europy, sposób przedstawienia ich w europejskich podręcznikach oraz rola wieloetnicznych obszarów przygranicznych („Regiony, które łączą i dzielą”) w kontekście tzw. histoire croisée lub Verflechtungsgeschichte różnych części Europy.
Równie istotną kwestią jest wskazanie możliwych pół współpracy i inicjatyw wykraczających poza obszar państw UE. Wojna prowadzona przez Federację Rosyjską przeciwko Ukrainie oraz negocjacje na temat członkostwa Ukrainy w UE skłaniają do zastanowienia się nad szansami stworzenia projektu, którego celem byłoby opracowanie materiałów do nauczania historii Ukrainy w szerszym kontekście historii Europy i ich wykorzystanie w praktyce szkolnej zarówno w Ukrainie, jak i państwach UE.
Uczestnikami dwudniowej konferencji będą zaproszeni historycy, przedstawiciele nauk społecznych, public intelectuals, nauczyciele z Niemiec, Polski i Francji pracujący na co dzień z podręcznikami francusko-niemieckim i polsko-niemieckim, a także osoby związane ze światem polityki i dyplomacji kulturowej, które były i pozostają zaangażowane w różne transnarodowe projekty materiałów do nauczania historii.
Organizatorzy: Polska Akademia Nauk Stacja Naukowa w Paryżu
Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie
Leibniz-Institut für Bildungsmedien | Georg-Eckert-Institut w Brunszwiku
Institut des sciences sociales du politique (CNRS-Université Paris Nanterre-ENS Paris-Saclay)
Sponsor: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej
