CZYM SIĘ ZAJMUJEMY
W Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie (CBH PAN) prowadzimy badania nad historią i współczesnością stosunków polsko-niemieckich. Poprzez inicjowanie projektów naukowych oraz popularyzujących wiedzę, realizowanych z partnerami z Niemiec, Polski i innych krajów, dążymy do promocji i umiędzynarodowienia polskiej humanistyki oraz wspieramy działania związane z dyplomacją naukową. Od powstania w 2006 r. jesteśmy częścią berlińskiego krajobrazu naukowego i współkształtujemy polsko-niemiecki dyskurs historyczny, inspirując międzynarodowe inicjatywy i projekty. Nasze działania mają wpływ na porozumienie i dialog polsko-niemiecki, a wypracowane narzędzia badawcze i doświadczenie w popularyzacji wiedzy pozwalają nam wyjść poza dwustronne relacje i prowadzić projekty poświęcone wspólnej przeszłości i dziedzictwu całej Europy.
W działaniach naukowych kładziemy nacisk na interdyscyplinarne badania humanistyczne. Reprezentujemy takie dziedziny, jak historia, politologia, historia sztuki, socjologia czy antropologia. Obszarami naszych zainteresowań są: polsko-niemiecka historia wzajemnych oddziaływań, kultury i miejsca pamięci, wielojęzyczność i wielokulturowość obszarów pogranicznych, historia Żydów w Europie Środkowej i Wschodniej, historia kobiet i płci kulturowej, zjawiska wykluczenia i partycypacji mniejszości, metodologia badań humanistycznych, edukacja historyczna, muzealnictwo, historia kolekcjonerstwa, kultury negocjacji i kompromisu. Nasze projekty wpisują się w główne nurty współczesnej humanistyki, dotykając aktualnych problemów o znaczeniu uniwersalnym i ponadnarodowym.
Organizujemy wydarzenia naukowe i uczestniczymy jako eksperci w konferencjach, debatach i warsztatach. W wywiadach dla mediów przedstawiamy wyniki własnych badań i komentujemy bieżące wydarzenia naukowe. Poprzez dyplomację naukową współkształtujemy polsko-niemiecki dialog i procesy porozumienia.
NASZE POCZĄTKI
Jesteśmy największą zagraniczną placówką naukową Polskiej Akademii Nauk. Od 2006 r. działamy jako Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie. Współinicjatorem powstania CBH PAN i jego pierwszym dyrektorem (do 2018 r.) był prof. Robert Traba. Uroczyste otwarcie nastąpiło 23 listopada 2006 r. na Freie Universität w Berlinie. W ceremonii uczestniczyli m.in. były minister spraw zagranicznych RP Władysław Bartoszewski i były prezydent RFN Richard von Weizsäcker, a także kilkuset przedstawicieli berlińskich środowisk uniwersyteckich i kulturalnych.
Naszą pozycję w berlińskim krajobrazie ugruntował program badawczo-kulturalny My, berlińczycy! Polacy w rozwoju Berlina (XVIII–XXI w.). Zaowocował on m.in. publikacją przewodnika kulturalno-literackiego Polnisches Berlin, opracowanego w ramach seminarium ze studentami berlińskiego Freie Universität. Ukoronowaniem projektu była wystawa My Berlińczycy! Wir Berliner! Historia polsko-niemieckiego sąsiedztwa, zorganizowana w 2009 r. i prezentowana w berlińskich muzeach: Ephraim Palais i Märkisches Museum.
Jednym z naszych najważniejszych projektów jest wydana w latach 2012–2015 wielotomowa (cztery tomy w języku polskim, pięć tomów w języku niemieckim) praca zbiorowa Polsko-niemieckie miejsca pamięci, powstała w wyniku współpracy 130 naukowców z siedmiu krajów europejskich. Czyni to z niej największy dotąd polsko-niemiecki projekt w dziedzinie humanistyki. W latach 2015–2018 zrealizowaliśmy projekt badawczy i upowszechniający wiedzę Unsettling Remembering and Social Cohesion in Transnational Europe (UNREST) w ramach programu Unii Europejskiej „Horyzont 2020” w zakresie badań naukowych i innowacji.
