Płeć kulturowa w nauce

14.06.2019

Płeć kulturowa w nauce – wyobrażenie, inscenizacje i wizualizacje
w pierwszej połowie XX w.

Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie we współpracy z  IH PAN, GWZO und Nordost-Institut organizują  14 czerwca 2019 r. całodniowe seminarium.
 

Sesja poświęcona będzie prezentacji i dyskusji dwu projektów, zajmujących się kwestią płci kulturowej w nauce z punktu widzenia historycznego i literaturoznawczego. Odmienność perspektyw wynikająca z odmienności dyscyplin pozwoli stworzyć szerszy kontekst dla rozważań na tytułowym zagadnieniem.

Projekt poświęcony analizie literackich przedstawień studentek, naukowczyń i uczennic w literaturze austriackiej, niemieckiej i polskiej zajmuje się intelektualistkami wyobrażonymi. Brane są w nim pod uwagę powieści i opowiadania m.in. Marii Szeligi, Ilse Frapan, Grete von Urbanitzky i Vicki Baum. Kobiece postaci występujące w tej prozie można odczytywać jako fikcyjne biografie i interpretować je w kontekście emancypacji kobiet i (przeobrażającego się) binarnego dyskursu płci. Postacie te są jednak również przestrzenią projekcji zupełnie innych wyobrażeń. Istotną płaszczyzną odniesienia dla tych protagonistek jest obraz nauki (wraz z jej krytyką), ale też dyskursy narodowe, asymilacja Żydów, heteronormatywność czy konflikty społeczne.

Projekt zajmujący się historyczna analizą relacji płci w polskim środowisku akademickim pierwszej połowy XX w. stawia z kolei pytania o uniwersytet jako miejsce pracy i produkcji wiedzy a także o panujące tam relacje płci. Uniwersytet jest przy tym postrzegany z jednej strony jako laboratorium przełomów a z drugiej, jako miejsce utrwalające tradycyjny porządek płci. Relacje i porządek płci analizowane są na przykładzie 5 uniwersytetów działających w II Rzeczpospolitej i biografiach 48 habilitantek.

 


Zofia Weigl w laboratorium Rudolfa Weigla we Lwowie (lata 1930te)

Program

11:00
Wprowadzenie

11:15 - 13:15
Justyna Górny (Instytut Germanistyki UW): Studentinnen und Wissenschaftlerinnen - literarische Projektionen und Konstruktionen am Beispiel deutscher, österreichischer und polnischer Romane (Studentki i naukowczynie – literackie projekcje i konstrukcje na przykładzie powieści niemieckich, austriackich i polskich)

Komentarz: prof. dr Anne Kwaschik (Uniwersytet w Konstancji)
Dyskusja

13:15-14:15 Przerwa

14:15- 16:15
Iwona Dadej, (IH PAN): Geschlechterordnung in polnischer akademischen Kultur in der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts (Porządek płci w polskiej kulturze akademickiej pierwszej połowy XX w.)

Komentarz: dr Katrin Steffen (Nordost-Institut)
Dyskusja

16:15- 16:30 Przerwa

*** WIECZÓR FILMOWY ODWOŁANY Z POWODU CHOROBY ***

16:30-18:30
Wprowadzenie do wieczoru filmowego: Dietlind Hüchtker
Projekcja fragmentów filmów fabularnych i dokumentalnych z pierwszej połowy XX w. ukazujących kobiety nauki.

 

Organizatorki:

Iwona Dadej jest historyczka, adiunkt w Instytucie Historii PAN w Warszawie, tytuł doktorski uzyskała w 2015 r. na podstawie dysertacji na temat „Transnationalen Netzwerke und internationalen Organisationen von Akademikerinnen in Deutschland und Polen der Zwischenkriegszeit“ („Transnarodowe sieci i międzynarodowe organizacje akademiczek w Niemczech i w Polsce w okresie międzywojennym) obronionej na Freie Universität w Berlinie. Jej zainteresowania badawcze to historia kobiet, historia płci, historia ruchu kobiecego i historia nauki.

Kontakt: idadej@ihpan.edu.pl

Justyna Górny jest literaturoznawczynią, tłumaczką i adiunktem w Instytucie Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Na tym samym uniwersytecie uzyskała w 2011 r. tytuł doktorski na podstawie dysertacji na temat „Krytyka literacka jako forma dyskursu kobiecości - analiza tekstów krytycznoliterackich na temat twórczości Clary Viebig, Franziski zu Reventlow, Zofii Nałkowskiej, Marii Kuncewiczowej i Elfriede Jelinek.“ Jej zainteresowania badawcze to historia dyskursu kobiecości i recepcja literatury.

Kontakt: jgorny@uw.edu.pl

 

Prosimy o zgłoszenie uczestnictwa do 12 czerwca na adres: idadej@ihpan.edu.pl.