System okupacyjny bywa różnorodnie definiowany. W zależności od kraju i od okresu, którego on dotyczy. W Niemczech przykładowo „okupacja” oznacza głównie okres podziału kraju na cztery strefy okupacyjne po drugiej wojnie światowej. W Polsce natomiast terminem tym opisuje się doświadczenia ludności w latach 1939-1945. W okresie tym kraj znalazł się pod wpływem dwóch systemów okupacyjnych: niemieckim i sowieckim. Oba systemy mają wprawdzie wiele punktów wspólnych, ale kierowały się zupełnie innymi przesłankami ideologicznymi. Ich założenia zostały też odmiennie zrealizowane. Dla Polaków te pięć lat okupacji związane były ze strachem, przemocą, głodem i psychiczną oraz fizyczną degradacją. Koniec wojny uwolnił ludność od bezpośredniego terroru. Jednak na jego miejsce wkroczył chaos i lęk przed przyszłością. Ponadto odczuwano rozczarowanie, gdyż wolność która po wojnie nastąpiła, była w wielu aspektach tylko pozorna.
Zajęcia mają na celu dyskusję nad rożnymi obliczami niemieckiej okupacji w Polsce i nad jej skutkami dla życia poszczególnych grup społecznych i jednostek. Podczas zajęć analizowane będą teksty źródłowe z epoki oraz powstałe później świadectwa autobiograficzne. Punkt ciężkości tworzy historia codzienności widziana z perspektywy okupanta i okupowanego.
Literatura:
- Włodzimierz Borodziej, Terror und Politik. Die deutsche Polizei und die polnische Widerstandsbewegung im Generalgouvernement 1939-1944, Mainz 1999.
- Jochen Böhler, Stephan Lehnstaedt (Hg.), Gewalt und Alltag im besetzten Polen 1939-1945, Osnabrück 2012.
- Robert Seidel, Deutsche Besatzungspolitik in Polen. Der Distrikt Radom 1939-1945, Paderborn/München/Wien/Zürich 2006.
- Timothy Snyder, Bloodlands: Europa zwischen Hitler und Stalin, München 2011.
- Tomasz Szarota, Warschau unter dem Hakenkreuz 1939-1944: Leben und Alltag im besetzten Warschau 1.10.1939 bis 31.7.1944, Paderborn 1985.
- Hitlerowskie "prawo" okupacyjne w Polsce. Cz. 2, Generalna Gubernia: wybór dokumentów i próba syntezy / Karol Marian Pospieszalski, Poznań 1958.
KONTAKT: Katarzyna Woniak
